HOOFDDORP - Kun je gebouwen en buurten rond luchthavens zo ontwerpen dat mensen er minder last hebben van vliegtuiggeluid? Ja dat kan, stelt bouwkundige Martijn Lugten. Op een onderzoek naar dit onderwerp promoveerde hij onlangs aan de universiteit van Cambridge.

Aan de kant van een gebouw waar je geen zicht hebt op overvliegend luchtverkeer, is het aanmerkelijk stiller dan aan de kant waar je dat wél hebt. Martijn Lugten: “Dat zijn echt grote verschillen. Hogere gebouwen hebben een meer afschermende werking, maar het geldt ook bij woningen van zeven meter.” Woningen in de buurt van luchthavens kun je dus het beste parallel aan de vliegroutes bouwen, met de tuin aan de achterkant. Daar is het het stilst. “Dit geldt vanaf ongeveer tweehonderd meter van de vliegroute, niet pal eronder.” In de toekomst minder last van het lawaai van overvliegende vliegtuigen? Het kan.

Groene gevels en loggia's
Hogere gebouwen schermen beter af dan lagere als je tenminste de gevels niet van glas of een ander hard materiaal maakt. Want dat weerkaatst. Groene gevels en daken zijn gunstiger: die nemen juist geluid op, al geldt dit met name voor hogere geluidsfrequenties zoals hoge suistonen. Dakranden die uitsteken over de gevel hebben ook een geluidwerende werking en loggia’s (balkons binnen de gevelwand) en gevelornamenten verstrooien geluid. Martijn: “Zo zijn er verschillende maatregelen waar je bij het ontwerpen van huizen en gebouwen gebruik van kunt maken, afhankelijk van de situatie.”

Bomen en zingende vogels
Martijn deed nog meer. Hij onderzocht ook of je met ingrepen in de omgeving de érgernis van mensen over vliegtuiglawaai kunt verminderen “Het gaat dan niet om het daadwerkelijk verminderen van het aantal decibellen, maar om de hinder die mensen ervan hebben.” In een virtual reality-omgeving deed hij samen met een promovendus psychologie van de Vrije Universiteit in Amsterdam verschillende tests. “Het blijkt dat mensen in een groene omgeving minder overlast ervaren. Het was verrassend om te zien dat als we aan een omgeving alleen een paar bomen toevoegden, mensen vliegtuiggeluid minder hinderlijk vonden.” Ook het geluid van kabbelend water of zingende vogels helpt om de ergernis over vliegtuiggeluid te verminderen.

Vervolgonderzoek
In opdracht van de provincie Noord-Holland en de gemeenten Haarlemmermeer en Amsterdam onderzoekt Martijn nu de mogelijkheden voor een aantal buurten in Hoofddorp, Aalsmeer en Amsterdam-Zuid. Ook naar Rijsenhout wordt gekeken. Martijn is ‘gematigd optimistisch’. “Het is natuurlijk niet zo dat je vliegtuiggeluid straks helemaal niet meer hoort of er helemaal geen last meer van hebt. Maatregelen op de grond zullen het niet compleet stil maken, maar ze bieden zeker kansen die nu nog niet worden benut.”

Enthousiast
Jurgen Nobel, wethouder Luchthavenzaken, is enthousiast. “Schiphol zorgt ervoor dat er brood op de plank komt, maar zorgt ook onmiskenbaar voor overlast. Vliegtuigherrie. We denken continu na over hoe we die overlast kunnen verminderen. We zijn nu bezig met het zoeken naar een goede proefopstelling binnen Haarlemmermeer, zodat Martijn verder kan testen, want het geluidsadaptief bouwen heeft, wat mij betreft, de toekomst.”